درایور و سافت استارتر

درایور چیست ؟

درایور یا همان اینورتر دستگاهی است که برای تنظیم دور الکتروموتور های AC ( موتور های سه فاز ) طراحی شده است. درایورها می توانند به صورت پیوسته دور موتور را از صفر تا چندین برابر دور نامی آن تغییر دهند. این عمل درایور فواید بسیاری دارد. منعطف نمودن پروسه های صنعتی ، صرفه جویی انرژی و کاهش جریان راه اندازی کشیده شده از شبکه ، از جمله ویژگی های ممتاز درایور یا همان اینورتر ها می باشد. همچنین درایور ها می توانند موتور را به صورت نرم و کاملا کنترل شده راه اندازی و یا متوقف نمایند. تنظیم زمان شروع به کار و یا توقف موتور با دقت چند دهم ثانیه تا صدها دقیقه از دیگر ویژگی های درایور می باشد. استفاده از درایور همچنین موجب کاهش تنش های مکانیکی کوپلینگها و سایر ادوات دوار نیز می گردد.

سافت استارتر چیست ؟

سافت استارتر دستگاهی است که به منظور راه اندازی یا توقف موتور های القایی سه فاز همراه با تنظیم ولتاژ اعمال شده طراحی شده است. به عبارتی از سافت استارتر به منظور کاهش موقت جریان ، گشتاور و بار موتور های AC در هنگام شروع به کار استفاده می گردد. سافت استارتر به معنای راه اندازی نرم می باشد که به واسطه آن دور و جریان راه اندازی موتور به تدریج به جریان نامی خود می رسد. استفاده از سافت استارتر مزیت های بسیاری دارد. کاهش فشار مکانیکی و الکتریکی به واسطه راه اندازی آهسته موتور از جمله مزیت های استفاده از سافت استارتر می باشد. به بیانی دیگر استفاده از سافت استارتر موجب کاهش فشار مکانیکی وارد بر موتور و شفت آن و همچنین کاهش فشار الکتریکی وارد شده بر کابل های برق موتور و شبکه توزیع نیرو در در هنگام راه اندازی موتور می شود. به این ترتیب طول عمر تجهیزات متصل به موتور به مقدار قابل توجهی افزایش می یابد.

سافت استارتر یا درایور !

سافت استارتر و داریور هرکدام جنبه خاصی از نیاز های فنی ما در صنعت را برطرف می سازند. بنابراین انتخاب درست هریک از آنها از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. از طرفی بحث هزینه های اضافی نیز مارا ملزم می کند تا انتخابی هوشمدانه میان سافت استارتر و درایور داشته باشیم. در ادامه قصد داریم موارد کاربرد سافت استارتر و درایور را به صورت جداگانه و همراه با ذکر مثال توضیح دهیم.

1- برای راه اندازی موتور با بار کامل بهترین گزینه درایور می باشد. علت این امر آن است که در سافت استارتر، موتور با ولتاژ کامل راه اندازی نمی شود و در نتیجه گشتاور کاهش خواهد یافت. به طور مثال در بالابر ها و یا دستگاه های سنگ شکن که نیاز به گشتاور زیادی برای راه اندازی وجود دارد استفاده از سافت استارتر توصیه نمی گردد.

2- برای تغییرات زیاد در میزان سرعت و یا نیاز به سرعت های بالا در موتور های سه فاز بهترین و تنها گزینه درایور ها می باشند. به طور مثال در صنایع ریسندگی و چله کشی بهترین گزینه استفاده از درایور ها می باشد. به عبارتی در صنایع ریسندگی سرعت مورد نظر برای جمع کردن نخ ( کشیدن نخ و چرخاندن قرقره ها ) توسط درایور تعیین می گردد.

3- برای راه اندازی موتورهای سه فاز به صورت آرام ، در یک بازه زمانی مشخص و گشتاوری حدود 50 درصد از بار کامل ، استفاده سافت استارتر بهترین و مناسب ترین گزینه خواهد بود. برای مثال می توان به نوار های نقاله ها به خصوص اگر اقلام حساس به لرزش روی آن وجود داشته باشد اشاره نمود. البته از درایور نیز می توان برای راه اندازی و توقف آرام موتور استفاده کرد. در اینصورت قبل از هرچیز باید این مهم را در توان خاصی از موتور به جهت مقرون به صرفه بودن آن ارزیابی نمود.

4- اگر برای راه اندازی و یا توقف موتور سه فازی گشتاور ، سرعت و یا تغییر هریک از این موارد نیاز نیست بهترین حالت استفاده از روش راه اندازی مستقیم یا همان ستاره مثلث می باشد. به عبارت دیگر اگر یک موتور سه فازی وجود دارد که باتوجه به شرایط باید در زمان های مشخص روشن یا خاموش گردد نه سافت استارتر و نه درایور هیچ کدام برای این مورد مقرون به صرفه نخواهند بود. در چنین مواردی بهترین گزینه استفاده از راه اندازی مستقیم می باشد. البته در این روش کلاس موتور از نظر سیکل کاری باید به دقت تنظیم گردد.

5- برای تجهیزاتی مانند پمپ ها و فن های سانتریفوژ بهترین گزینه استفاده از درایورها خواهد بود. همچنین همانطور که در ابتدا نیز گفته شد استفاده از درایور مقدار انرژی مصرفی را به مقدار قابل توجهی کاهش می دهد.

درایوها تحول بزرگی را در کنترل و صنعت بوجود آورده اند. در واقع تا قبل از درایوهای AC کنترل چندانی روی سرعت این موتورها وجود نداشت و صنعت ناگزیربه استفاده ازموتورهای DC بود.موتورهای DC هم ازلحاظ هزینه اصلا بصرفه نیستند چرا که هزینه های نگهداری و خرابیهای زیادی را تحمیل میکنند.

مهمترین برندهای درایو :

1. Siemens
2. ABB
3. LS
4. Rexroth
5. Danfoss

البته برندهای خوب دیگری نیز وجود دارند ولی عمومیت استفاده از این برندها بیشتر میباشد.لازم بذکر است استفاده از برندهای مطرح در پروژه ها و دستگاهای حساس پیشنهاد میشود چرا که از لحاظ پشتیبانی و نگهداری امکانات بیشتر و اعتماد قابل قبولی وجود خواهد داشت.

کاربردهای استفاده از درایو :

با توجه به کاهش محسوس قیمت درایوها در سالهای اخیر و افزایش بهای برق شاهد استفاده روزافزون از درایوها هستیم در واقع در هرجایی که نیاز به تغییر دور موتور باشد از درایو استفاده میشود.استفاده از درایوها باعث افزایش طول عمر موتورهای الکتریکی میگردد.

از جمله کاربردهای درایوها میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

1. صنایع نساجی
2. خودرو سازی
3. نوارنقاله ها
4. پمپهای آب
5. سانتریفیوژهای آزمایشگاهی
6. ماشینهای برقی و هیبرید
7. انواع ماشینهای برش
8. سی ان سی ها (CNC)